Przewodnicy Tatrzańscy na Słowacji / Europejska Legitymacja Zawodowa

Na mocy dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych oraz rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2015/983 z dnia 24 czerwca 2015 r. w sprawie procedury wydawania europejskiej legitymacji zawodowej (EPC) Przewodnik Tatrzański może starać się o legalne wykonywanie swojego zawodu we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Na obszarze Tatr prawo to daje możliwość pracy przewodnikom tatrzańskim na Słowacji a także słowackim przewodnikom po polskiej stronie gór.
Spory i waśnie pomiędzy przewodnikami toczyły się od końca lat dziewięćdziesiątych. Regulacje unijne spowodowały powrót przewodników tatrzańskich na południową stronę i wyraźnie zwiększyły konkurencyjność na rynku usług górskich w całych Tatrach.
Pierwsze wzmianki o przewodnikach prowadzących swoich gości w Tatry pochodzą już z końca XVI wieku. Przewodnictwo nie było jeszcze zawodem, a okazjonalnym fachem. Pracowano w ten sposób zarówno po północnej jak południowej stronie Tatr. Wiosną 1875 roku sekretarz Towarzystwa Tatrzańskiego prof. Leopold Świerz wydał przewodnikom z Zakopanego książeczki z wykazem miejsc w Tatrach dokąd mogą prowadzić turystów wraz z cennikiem usług. Rok później Towarzystwo Tatrzańskie wydało pisemne upoważnienia do zawodowego zajmowania się przewodnictwem podpisane przez ówczesnych czołowych działaczy zarządu TT. Zawodowi, licencjonowani przewodnicy tatrzańscy pracowali bez ograniczeń na całym obszarze Tatr, również poza znakowanymi szlakami turystycznymi. Warto przypomnieć w tym miejscu, że do 1918 roku Tatry nie były podzielone granicą państwową, więc praca na południu była w pełni legalna.
Dwudziestolecie międzywojenne to czas tworzenia się nowych państwowości. Przez pierwsze lata niepodległości nie pojawiły się nowe regulacje w zakresie przewodnictwa. Dopiero w 1925 roku w Pradze zawarto polsko-czechosłowacką konwencję turystyczną. Na jej mocy przewodnicy tatrzańscy otrzymali „legitymacje tatrzańskie PTT uprawniające do: ”przekraczania granicy polsko-czechosłowackiej i swobodnego poruszania się w obrębie pasa turystycznego poza pasem granicznym w obszarze Tatr (…) w okresie całego roku kalendarzowego”. Legitymacje zatwierdzane były przez władze administracyjne I instancji tj. Starostwo w Nowym Targu, poświadczone przez Konsulat Republiki Czechosłowackiej i przedłużane co roku. W 1950 roku po południowej stronie Tatr powstała Horska Służba. Od tej chwili, zgodnie z prawem, przewodnicy pracujący po słowackiej stronie Tatr musieli być jednocześnie członkami HS TANAP. Mimo tego, polscy przewodnicy tatrzańscy od lat pięćdziesiątych corocznie przeprowadzali szkolenia na terenie Tatr Słowackich. W dniu 15 listopada 1995 roku Ministerstwo Ochrony Środowiska Republiki Słowackiej opublikowało decyzję nr 3155/923/95-4.1 na mocy której zezwolono na udzielenie wyjątku od zakazów ustanowionych Ustawą o Ochronie Przyrody i Krajobrazu i umożliwiono poruszanie się przewodnikom tatrzańskim I i II klasy i ich klientom, poza szlakami turystycznymi i dydaktycznymi w rezerwatach przyrody na obszarze TANAP.

Wejście Polski i Słowacji do Unii Europejskiej umożliwiło swobodny przepływ usług pomiędzy krajami wspólnoty. Dla Przewodnictwa Tatrzańskiego to kluczowa zmiana. Przewodnik tatrzański jako zawód regulowany w Polsce ma prawo do uznania swoich kwalifikacji poza granicami kraju. Aby pracować legalnie w Tatrach Słowackich przewodnicy powinni uzyskać i odnawiać legitymację EPC.
Mamy nadzieję, że obowiązujące prawo zapewni spokojną pracę wszystkim wykwalifikowanym przewodnikom w Tatrach Słowackich i Polskich.